Radio Gromnik / Newsy / Region / Rewitalizacja Kolei Sowiogórskiej coraz bliżej

Rewitalizacja Kolei Sowiogórskiej coraz bliżej

4 marca, 2025
Piotr Moc

Rewitalizacja Kolei Sowiogórskiej coraz bliżej. Ogłoszono przetarg na odbudowę trasy kolejowej między Srebrną Górą a Bielawą Zachodnią.

Ostatnie pociągi między Srebrną Górą a Bielawą przejechały w 1977 r. Rok później rozpoczął się demontaż elementów infrastruktury kolejowej. Przed pięcioma laty władze samorządowe województwa dolnośląskiego przejęły teren z intencją odbudowy trasy. Ale bardziej zaawansowane działania nastąpiły dopiero w 2024 r.

Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu ogłosiła przetarg na zaprojektowanie i budowę dwunastokilometrowej linii kolejowej. Przewidziane roboty obejmują m.in. zaprojektowanie infrastruktury, rozbiórkę pozostałości dawnych torów i budowę nowych.
Według szacunków prace mogą potrwać ok. półtora roku od podpisania umowy. Na ich realizację przewidziano 65 mln zł.

Inwestycja jest szczególnie istotna dla rozwoju branży turystycznej w Bielawie, gdyż pozwoli na bezpośrednie połączenie głównych atrakcji Gminy jakimi są Camping Sudety i Jezioro Bielawskie oraz Góry Sowie (Bielawa – Góry Sowie) ze Srebrną Górą, w której znajduje się jedna z największych atrakcji turystycznych Dolnego Śląska – zabytkowa twierdza pruska.
Andrzej Hordyj, burmistrz Bielawy, FB

Odbudowa Kolei Sowiogórskiej to element większego zadania. Władze Województwa Dolnośląskiego zdecydowały o pracach nad utworzeniem kolejowego połączenia z Wrocławia – przez Bielawę, Śrebrną Górę i Tłumaczów, do Broumowa, już po czeskiej stronie granicy.

Kolej Sowiogórska (także: kolejka sowiogórska, niem. Eulengebirgsbahn) – nazwa dawnej normalnotorowej kolei prowadzącej z Dzierżoniowaprzez Pieszyce, Bielawę, Srebrną Górę, Przełęcz Srebrną, Wolibórz, Słupiec do Ścinawki Średniej, o długości 62 km. Niekiedy tą nazwą określany jest jedynie jej górski odcinek ze Srebrnej Góry do Woliborza, na którym miejscami zamontowana była dodatkowa szyna zębata.

Budowniczym kolei była spółka akcyjnaEulengebirgsbahn AG zu Reichenbach, powołana (w lipcu 1899) specjalnie do realizacji tego przedsięwzięcia. Należały do niej: przedsiębiorstwo kolejowe Lenz & Co, pruski skarb państwa, powiat dzierżoniowski, inne miejscowości leżące na trasie kolei oraz osoby prywatne.

Projekt trasy opracowano w latach 1895–1896. Miała ona służyć przede wszystkim jako atrakcja turystyczna, lecz także na potrzeby transportu węgla z kopalń w Słupcu i Nowej Rudzie do Dzierżoniowa. Pierwsze prace rozpoczęto już w 1897. Roboty ziemne rozpoczęto 12 września 1899, a linię kolejową oddawano do użytku w kilku etapach:
• 1 czerwca 1900 – odcinek Dzierżoniów – Pieszyce Górne,
• 1 października 1900 – przedłużenie do Bielawy,
• 12 grudnia 1900 – przedłużenie do Srebrnej Góry,
• 5 sierpnia 1902 – odcinek Srebrna Góra – Ścinawka Średnia,
• 1 grudnia 1903 – przedłużenie do Radkowa i kamieniołomów (ten 9,5 km odcinek nazwano Heuscheuergebirgsbahn – Koleją Stołowogórską).

Szczególnie trudny w budowie był odcinek między Srebrną Górą a Woliborzem – wymagał m.in. wybudowania wiosną 1901 dwóch ceglanych wiaduktów (żdanowskiego, wys. 23,8 m i srebrnogórskiego, wys. 28 m) o łącznej długości 260 m, czterech głębokich wkopów w litych skałach i wysokich nasypów. Przy budowie zatrudniono ok. 300 robotników cudzoziemskich (byli to Chorwaci, Czesi, Polacy, Ukraińcy, a nawet Włosi). Maksymalne nachylenie na odcinku Nowa Wieś Kłodzka – Przełęcz Srebrna wyniosło 5%, a na odcinku Srebrna Góra – Przełęcz Srebrna nawet 6%. Wymusiło to zastosowanie na odcinku 6,6 km dwulistwowej szyny zębatej systemu Abta, zamocowanej na stalowych podkładach pośrodku torowiska. Odcinek zębaty obsługiwany był przez specjalne parowozy adhezyjno-zębate, które kursowały wyłącznie między stacjami w Srebrnej Górze i Woliborzu. Średnia prędkość pociągu wynosiła tu 9,6 km/h.

Do wybuchu I wojny światowej linia cieszyła się dość dobrym powodzeniem, chociaż w żadnym momencie jej istnienia nie uchodziła za bardzo zyskowną, głównie z powodu wysokich kosztów eksploatacji i niewielkiej przepustowości odcinka zębatego (parowozy obsługujące go mogły uciągnąć zaledwie 125-tonowy skład, same ważąc po 56 ton).

Początek I wojny to również początek końca kolei sowiogórskiej. Ruch turystyczny, dostarczający większej części zysków, załamał się. Zakończenie wojny nie przyniosło jego pełnego odrodzenia ze względu na utrzymujący się kryzys ekonomiczny. Transport węgla z noworudzkich kopalń do Dzierżoniowa okazał się być bardziej opłacalny liniami wiodącymi wokół Gór Sowich. Ponadto tabor, torowiska i wiadukty zestarzały się, wymagając remontów, a szalejąca inflacja skutecznie zniwelowała rezerwy finansowe właścicieli przeznaczone na te cele.

12 października 1931 zawieszono całkowicie ruch z Woliborza do Srebrnej Góry, a 11 maja 1932 ze Ścinawki Średniej do Woliborza. W latach 1933–1934 rozebrano tory między Woliborzem a Srebrną Górą, ostatecznie zamykając historię kolei sowiogórskiej.

29 kwietnia 2019 r. podpisano protokół przejęcia linii między Srebrną Górą i Bielawą Zachodnią przez samorząd województwa dolnośląskiego.

Dodatkowa para połączeń między Jelczem-Laskowice a Wrocławiem Głównym, pociąg dedykowany rowerzystom oraz więcej par połączeń do czeskiego Trutnova — to najważniejsze zmiany związane z nowym rozkładem jazdy pociągów Kolei Dolnośląskich.

Zmiana rozkładu jazdy!

Na kolei do korekt w rozkładach jazdy dochodzi kilka razy w roku. Najnowsza będzie w niedzielę 9 marca, kiedy to będzie obowiązywał „wiosenny” rozkład jazdy.
— Tegoroczna wiosenna zmiana niesie za sobą nowe połączenia realizowane przez Koleje Dolnośląskie, również transgraniczne. Zmiany często są efektem sugestii samych Dolnoślązaków, którzy coraz liczniej przemieszczają się po naszym województwie właśnie pociągami — mówi Paweł Gancarz, marszałek województwa dolnośląskiego.
Nowa para Jelcz-Laskowice — Wrocław Główny
W obrębie aglomeracji wrocławskiej ruszy dodatkowe połączenie z Jelcza-Laskowic do Wrocławia Głównego. Pasażerowie będą mogli dojechać z podwrocławskich miejscowości do stolicy województwa pociągiem o 8:11 z Jelcza-Laskowic przez Siechnice. Podróż w całej relacji potrwa 29 minut.
— Jelcz-Laskowice jest jednym z najlepiej skomunikowanych z Wrocławiem miast aglomeracji wrocławskiej, ponieważ pasażerowie mają ponad 30 par połączeń realizowanych przez Czernicę i Siechnice, Chrząstawę Małą, Nadolice i Dobrzykowice Wrocławskie. Nową parą połączeń odpowiadamy na prośby kierowane od pasażerów, którzy chcieli mieć możliwość dojazdu do Wrocławia przed godziną dziewiątą rano — mówi Michał Rado, wicemarszałek Dolnego Śląska, odpowiedzialny w nim za kolej.

Do Czech? Zapraszamy do Trutnova!

Od 19 kwietnia ruszą dodatkowe pary w relacji Sędzisław — Trutnov. Łącznie w ciągu dnia będzie można pojechać czterema parami połączeń linią kolejową z Wrocławia i Wałbrzycha do Jeleniej Góry i dalej do pięknej, czeskiej miejscowości. Trutnov położony jest u podnóża Karkonoszy, a stamtąd można się wybrać pociągiem np. do Svobody nad Úpou czy bajeczną linią kolejową do Martinic v Krkonoších.

— Zarówno ze Svobody jak i Martinic możemy piechotą ruszyć na szlaki Karkonoskiego Parku Narodowego po czeskiej stronie, jeszcze nie do końca poznanej przez polskich turystów. Z samej Svobody czy Trutnova możemy wybrać się w dalszą podróż autobusem, dzięki której można m.in. zaplanować wyprawę na szczyt Śnieżki — mówi Damian Stawikowski, prezes Kolei Dolnośląskich.

Również tego dnia, 19 kwietnia, w weekendy i święta, ruszy dodatkowe połączenie z Wrocławia do Milicza, dedykowane rowerzystom. Pociąg Ryszard Szurkowski ruszy z Wrocławia Głównego w kierunku Doliny Baryczy o 9:44 (w Miliczu o 10:49), powrotny z Milicza do Wrocławia Głównego odjedzie o 17:15 (na stacji Wrocław Główny o 18:19).

Z kolei tydzień wcześniej, 11 kwietnia, kursowanie wznawia Kulturzug — bezpośrednie połączenie realizowane w partnerstwie KD z Deutsche Bahn połączy w weekendy Wrocław i Berlin przez Legnicę, Chojnów, Bolesławiec i Węgliniec.
Remonty na torach

Planowane są dwa zamknięcia za granicami Polski, które wpłyną na kursowanie pociągów KD.

Od 17 do 20 marca po stronie Czech remontowana będzie linia od Międzylesia do Lichkova. Od godz. 9:20 do 18:00 zarówno połączenia KD, jak i innych przewoźników operujących na tej linii w tych dniach, będą realizowane autobusem komunikacji zastępczej pomiędzy stacjami w Międzylesiu a Lichkovem.
Od 15 kwietnia linia kolejowa będzie remontowana w Kraju Libereckim pomiędzy Harrachovem a Jabloncem nad Nysą. Pasażerowie chcący skorzystać z połączenia Szklarska Poręba Górna — Liberec aż do 30 października muszą się liczyć z utrudnieniami. Dzięki prowadzonym pracom czeski zarządca infrastruktury znacząco skróci czas przejazdu do stolicy Kraju Libereckiego.

Na odcinku Lubań Śląski — Zgorzelec planowane są trzy zamknięcia w okresach:
· 15 – 24 marca,
· 5 – 14 kwietnia,
· 26 kwietnia – 5 maja.
Odcinek ten będzie realizowany autobusami komunikacji zastępczej m.in. od Jeleniej Góry czy Świeradowa-Zdroju.
Autobusy będą kończyć swój kurs na stacji Zgorzelec, a nie Goerlitz. Jednak rozkłady zostały opracowane w taki sposób, by po kilkunastu minutach ze stacji Zgorzelec dojechać pociągiem Polregio (do Goerlitz) lub Trilex (do Goerlitz i dalej do Drezna).
Zamknięcie czeka nas także na odcinku Zduny — Krotoszyn. PKP PLK planuje tam prace remontowe w okresie od 14 kwietnia do 9 maja. Połączenia na tym odcinku będą realizowane autobusami komunikacji zastępczej.

Utrudnień trzeba się także spodziewać na odcinku Legnica — Rudna Miasto. PKP PLK planuje prace na sieci trakcyjnej. Linia będzie zamknięta wyłącznie nocą w godzinach od 22:00 do 5:30 rano. To będzie miało wpływ na kilka pociągów KD, które będą realizowane autobusami za pociąg w relacjach:
· 1 kwietnia – 27 kwietnia na odcinku Legnica — Lubin,
· 28 kwietnia – 28 maja na odcinku Legnica — Rudna Miasto,
· 29 maja – 14 czerwca ponownie na odcinku Legnica — Lubin.
Od 9 marca do rozkładu wraca także przystanek Studzianka na szlaku z Legnicy do Żagania i Żar.

— Tradycyjnie prosimy pasażerów o sprawdzenie przed planowaną podróżą godzin odjazdu ich pociągów, ponieważ możliwe są korekty na poziomie kilku czy kilkudziesięciu minut — przypomina Bartłomiej Rodak, rzecznik prasowy Kolei Dolnośląskich.
Kolejna korekta rozkładu jazdy nastąpi w czerwcu.

źródło: Koleje Dolnośląskie/ Wikipedia

Radio Gromnik to niezależne radio internetowe, które z powodzeniem działa w powiecie strzelińskim i ząbkowickim.
Naszą misją jest dostarczanie słuchaczom najświeższych informacji oraz ciekawych audycji, które przybliżają życie lokalnej społeczności. Współpracujemy z wieloma artystami, pasjonatami i osobami, które mają ciekawe historie do opowiedzenia.
Dzięki temu nasza oferta jest różnorodna i interesująca dla każdego.
Pobierz darmową aplikację Patronite Audio lub Radio Expert na Google Play i App Store. Jesteśmy dostępni na stronie Radio Garden. Radio Garden to internetowa aplikacja, która pozwoli wam sprawdzić czego słucha się na świecie. Dzięki niej możecie posłuchać lokalnych rozgłośni z przeróżnych stron świata – do wyboru do koloru.

Radio Gromnik | Moc lokalnych wieści