Zapraszamy do udziału w konferencji pt. „Dziedzictwo kulturowe. Utrapieniem czy szansą rozwojową regionu?”, która odbędzie się 28 maja w godzinach 10.00-16.00 w Auli Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Marii Skłodowskiej-Curie w Strzelinie.

Dziedzictwo kulturowe – utrapienie czy szansa rozwojowa regionu? To pytanie staje się coraz bardziej aktualne w kontekście lokalnych działań na rzecz ochrony zabytków, krajobrazu i tradycji.

Czy historia, zabytki i lokalne zwyczaje mogą stać się fundamentem współczesnej tożsamości i motorem rozwoju? Gmina Strzelin, bogata w materialne i niematerialne dziedzictwo, jest doskonałym przykładem miejsca, gdzie przeszłość może inspirować przyszłość.

Zachęcamy właścicieli obiektów zabytkowych, przedstawicieli samorządów oraz instytucji kultury z powiatu strzelińskiego do udziału w konferencji poświęconej roli dziedzictwa kulturowego w budowaniu lokalnej dumy i wzmacnianiu tożsamości. Wspólnie zastanowimy się, jak mądrze chronić to, co unikalne, i jak przekształcać to w realną szansę dla rozwoju regionu.

Prelegenci:
Wojciech Bochnak – Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego; Jak zbudować i wzmocnić dumę i tożsamość lokalną? Potencjał i korzyści.

Grzegorz Roman – Dyrektor Departamentu Aglomeracji UMW;
Dziedzictwo kulturowe w strategiach rozwojowych aglomeracji

Daniel Gibski – Dolnośląski Konserwator Zabytków

Izabela Kurc-Kuriata – Dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Kulturowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego

Marek Sztark – zastępca kierownika Dolnośląskiego Laboratorium Kultury Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu

Właściciele obiektów zabytkowych Powiatu Strzelińskiego

Prowadzenie: Kacper Specylak

Tematy rozmów:
1. Ja wykorzystać dziedzictwo kulturowe dla rozwoju? Czy to możliwe?
2. Co zrobić by dziedzictwo kulturowe łączyło, a nie dzieliło lokalne społeczności?

WSTĘP WOLNY!

Dziedzictwo kulturowe Strzelina i okolic jest bogate i obejmuje zarówno materialne, jak i niematerialne elementy, które odzwierciedlają wielowiekową historię regionu, jego różnorodność etniczną oraz znaczenie gospodarcze i turystyczne. Poniżej przedstawiam szczegółowy opis dziedzictwa kulturowego Strzelina i okolic, opierając się na dostępnych informacjach:

Materialne dziedzictwo kulturowe
1. Zabytki historyczne Strzelina:
– Rotunda św. Gotarda (XII w.): Jedna z najstarszych budowli romańskich w Polsce, która przetrwała zniszczenia wojenne w 1945 r. Jest to unikatowy zabytek o znaczeniu ponadregionalnym, świadczący o początkach miasta w okresie wczesnopiastowskim.
– Wieża ratuszowa: Wysoka na ponad 70 metrów, jest jednym z symboli Strzelina. Z tarasu widokowego na wysokości 40 metrów można podziwiać panoramę miasta, Wzgórz Strzelińskich, Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich oraz Równiny Wrocławskiej. W wieży znajduje się ekspozycja minerałów z regionu oraz wystawa zdjęć przedwojennego Strzelina.
– Szlak Historyczny Strzelina: Rozpoczyna się przy stacji kolejowej i prowadzi przez najważniejsze zabytki miasta, kończąc się w Rynku. Szlak pozwala turystom odkrywać historyczne miejsca i ich znaczenie.
– Park skalny: Położony przy dworcu kolejowym, prezentuje skały wydobywane w regionie, głównie granit. Wyposażony w tablice informacyjne i kody QR do gry edukacyjnej „Znajdź granit strzeliński”. Park powstał z inicjatywy Geoparku Przedgórze Sudeckie, podkreślając znaczenie granitu jako lokalnego bogactwa.
– Fotoplastykony: Charakterystyczne drewniane słupki z daszkiem, podarowane przez Josefa Mohlenkampa, Honorowego Obywatela Strzelina. Umożliwiają oglądanie historycznych zdjęć miasta sprzed wojennych zniszczeń.

2. Zabytki okolic Strzelina:
– Źródło Cyryla w Ziębicach: Położone na terenie Lasu Miejskiego przy czerwonym szlaku turystycznym, związane z lokalną legendą o Bolesławie Chrobrym. Wypływa na wysokości 225 m n.p.m. i jest popularnym punktem turystycznym.
– Wzgórza Strzelińskie: Malownicze tereny z nieczynnymi kamieniołomami granitu, które są atrakcją turystyczną i przyrodniczą. Region oferuje dobrze oznakowane szlaki piesze i rowerowe.
– Zabytki Ziębic: Gmina Ziębice, położona niedaleko Strzelina, słynie z licznych zabytków, takich jak średniowieczne mury miejskie, kościoły oraz historyczne układy urbanistyczne.

3. Granit strzeliński:
– Strzelin jest znany z największej w Europie kopalni granitu, której głębokość sięga 123 metrów. Granit ten był używany m.in. do budowy Mostu Poniatowskiego w Warszawie, Pałacu Kultury i Nauki czy pomnika Nike we Wrocławiu. Jest to nie tylko dziedzictwo gospodarcze, ale i kulturowe, ponieważ kamień ten kształtuje tożsamość regionu.

Niematerialne dziedzictwo kulturowe
1. Historia wielokulturowości:
– Strzelin i okolice były miejscem współistnienia różnych grup etnicznych: Polaków, Niemców, Żydów, a także Czechów (obecnie mniejszość czeska). W średniowieczu miasto znajdowało się na granicy polsko-niemieckiej, a w XVIII w. sięgało tu zwarte osadnictwo polskojęzyczne.
– Wpływ wielokulturowości widoczny jest w historii klasztoru Klarysek (założonego w 1295 r.), który odgrywał kluczową rolę w utrzymywaniu polskości miasta, mimo niemieckiej kolonizacji.
– Dokumenty z dolnośląskich archiwów, badane m.in. przez Barbarę Grzybek, wskazują na osadnictwo po 1945 r. i związane z nim zmiany kulturowe w regionie.

2. Tradycje i wydarzenia:
– Rzemiosło i handel: W Strzelinie krzyżowały się ważne szlaki handlowe (z Wrocławia do Kłodzka i z Brzegu do Świdnicy), co sprzyjało rozwojowi rzemiosła i wymiany kulturowej.
– Lokalne legendy: Przykładem jest legenda o źródle Cyryla, która choć niepotwierdzona dokumentami, jest częścią ustnej tradycji regionu.
– Współczesne inicjatywy: Organizacje takie jak Geopark Przedgórze Sudeckie czy Towarzystwo Miłośników Gryfowa (w pobliskim Gryfowie Śląskim) promują dziedzictwo kulturowe poprzez edukację i turystykę, co inspiruje również działania w Strzelinie.

Historia i kontekst kulturowy
– Początki miasta: Strzelin powstał na skrzyżowaniu szlaków handlowych, a jego prawa miejskie nadano w 1292 r. przez Bolka I Świdnickiego. Nazwa miasta pochodzi od staropolskiego słowa „strzała”, co znajduje odzwierciedlenie w herbie (tzw. herb mówiący).

– Okres wojen: Strzelin doświadczył licznych konfliktów, m.in. wojen śląskich (XVIII w.), wojen napoleońskich (bitwa pod Szczawinem w 1807 r.) oraz II wojny światowej, która przyniosła ogromne zniszczenia (90% rynku i zabytkowego centrum spłonęło w 1945 r.).
– Po 1945 r.: Po wojnie miasto zostało odbudowane, a ludność niemiecka została przesiedlona. Przybyli nowi osadnicy, głównie Polacy, co wpłynęło na kształtowanie nowej tożsamości kulturowej.

Znaczenie turystyczne
– Strzelin i okolice są atrakcyjne turystycznie dzięki połączeniu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Wzgórza Strzelińskie, kamieniołomy, zabytki sakralne i historyczne szlaki przyciągają miłośników historii, geologii i aktywnego wypoczynku.
– Inicjatywy takie jak park skalny czy fotoplastykony wspierają edukację o przeszłości regionu, a wystawy w wieży ratuszowej przybliżają zarówno historię, jak i geologię Strzelina.

Podsumowanie
Dziedzictwo kulturowe Strzelina i okolic to mozaika materialnych zabytków, takich jak romańska rotunda św. Gotarda, wieża ratuszowa czy granitowe kamieniołomy, oraz niematerialnych tradycji, takich jak wielokulturowość, lokalne legendy i rzemiosło. Region łączy historię polską, niemiecką i czeską, co czyni go unikalnym miejscem na mapie Dolnego Śląska. Współczesne działania, takie jak szlaki turystyczne i inicjatywy edukacyjne, pomagają zachować i promować to dziedzictwo, czyniąc Strzelin atrakcyjnym miejscem dla turystów i badaczy kultury.

Radio Gromnik to niezależne radio internetowe, które z powodzeniem działa w powiecie strzelińskim i ząbkowickim.
Naszą misją jest dostarczanie słuchaczom najświeższych informacji oraz ciekawych audycji, które przybliżają życie lokalnej społeczności. Współpracujemy z wieloma artystami, pasjonatami i osobami, które mają ciekawe historie do opowiedzenia. Dzięki temu nasza oferta jest różnorodna i interesująca dla każdego. Pobierz darmową aplikację Patronite Audio lub Radio Expert na Google Play i App Store. Jesteśmy dostępni na stronie Radio Garden. Radio Garden to internetowa aplikacja, która pozwoli wam sprawdzić czego słucha się na świecie. Dzięki niej możecie posłuchać lokalnych rozgłośni z przeróżnych stron świata – do wyboru do koloru. Jesteśmy już obecni na www.onlineradio.pl/gromnik/

Radio Gromnik jest medialnym patronem dla: Strzelinianki,  Kwarcytu Jeglowa, Hałas Team i STS Extreme Grom-Bike Intrawer Team!

Chcesz aby Wasz klub był objęty radiowym patronatem?
Napisz na messengerze lub wyślij email: [email protected]

Zaufali nam: Eko Okna S.A, Sinclair, WIT CNC, Tony, Gmina Ziębice, Restauracja Ratuszowa, Pizzeria Grotta del Gusto, Dom Mody Vanessa, Strzelinianka, Siedlisko Egniu, Elektro Partner, Mundi Podróże, Gmina Strzelin, Dom Krawca, Fundacja Atena, Gmina Ząbkowice Śląskie, STS Extreme Grom Bike Intrawer, Drogeria H2O.

Dziękujemy 🫡🙏💐‼️

◦