Powódź na rzece Biała Lądecka we wrześniu 2024 roku

Powódź, która nawiedziła południowo-zachodnią Polskę w dniach 13–18 września 2024 roku, była spowodowana ekstremalnymi opadami deszczu związanymi z niżem genueńskim. Rzeka Biała Lądecka, przepływająca przez Kotlinę Kłodzką, wystąpiła z brzegów, osiągając rekordowe poziomy – np. w Żelaznie 458 cm (przy alarmowym 140 cm), a w Lądku-Zdroju 326 cm (przy alarmowym 120 cm). Żywioł dotknął przede wszystkim miejscowości Lądek-Zdrój i Stronie Śląskie, powodując dramatyczne skutki. Poniżej podsumowanie najważniejszych konsekwencji na podstawie dostępnych raportów i relacji.

Ofiary śmiertelne i ewakuacje
– Ofiary: W Lądku-Zdroju zginęły co najmniej 3 osoby, a w Stroniu Śląskim – 7 osób. Łącznie w regionie powódź pochłonęła kilkadziesiąt ofiar, w tym w dorzeczu Białej Lądeckiej.
– Ewakuacje: Ewakuowano tysiące mieszkańców. W Stroniu Śląskim przerwana tama na rzece Morawka (dopływie Białej Lądeckiej) spowodowała błyskawiczną falę, odcinając miasto od świata i wymagając interwencji śmigłowca Mi-17 do ratowania ludzi. W Lądku-Zdroju ewakuowano setki osób, w tym pacjentów ze szpitala w pobliskiej Nysie Kłodzkiej. Służby apelowały o współpracę przy ewakuacjach, podkreślając priorytet życia ludzkiego.

Zniszczenia infrastruktury i środowiska
– Infrastruktura:
– Przerwane tamy i wały (np. w Stroniu Śląskim), co nasiliło falę powodziową spływającą Białą Lądecką do Nysy Kłodzkiej.
– Zniszczony XVI-wieczny most św. Jana Nepomucena w Lądku-Zdroju oraz liczne drogi, w tym wojewódzka 390 (nieprzejezdna, remont za 6,8 mln zł ruszył we wrześniu 2025).
– Podtopione i zniszczone domy, samochody (w tym porwane z rodzinami w środku) oraz uzdrowiskowa infrastruktura w Lądku-Zdroju – woda sięgała parapetów na pierwszym piętrze.
– Inne rzeki i regiony: Skutki rozlały się na dorzecze Odry, niszcząc mosty na Białej Głuchołaskiej i zalewając drogi w Opolszczyźnie i Dolnym Śląsku.

Straty ekonomiczne i społeczne
– Straty materialne: Wstępne szacunki dla Dolnego Śląska to ponad 3,8 mld zł, z czego znaczną część pochłonęły zniszczenia w Kotlinie Kłodzkiej (np. 750 mln zł w Jeleniej Górze, ale Lądek i Stronie to dziesiątki milionów). W regionie zniszczono setki domów i firm.
– Trauma społeczna: Mieszkańcy Lądka-Zdroju i okolic wciąż zmagają się z traumą – powódź nazwano „tysiącleciem”. Rzeka, spokojna na co dzień, zamieniła się w „śmiercionośny żywioł”, niszcząc codzienne życie i powodując długotrwałe podtopienia.
– Działania naprawcze: Rząd przeznaczył dodatkowe 82 mln zł na renowację wałów wzdłuż Białej Lądeckiej i Głuchołaskiej (ogłoszono 8 listopada 2024). Wody Polskie wykonały 361 zadań interwencyjnych za ponad 110 mln zł (do września 2025), planując 598 zadań za 314 mln zł do końca 2025. Prace skupiają się na odbudowie rzek i potoków, w tym Białej Lądeckiej.

Powódź 2024 podkreśliła rosnące ryzyko klimatyczne – opady przekroczyły 400 mm, co jest normą roczną dla regionu. Mieszkańcy i władze podkreślają potrzebę lepszej ochrony, w tym modernizacji wałów.

W siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, z udziałem wiceminister Magdaleny Roguskiej, odbyło się pierwsze posiedzenie Zespołu doradczego ds. odporności po powodzi, zagospodarowania przestrzennego oraz urbanistyki terenów popowodziowych, pod przewodnictwem prof. dr. hab. Pawła Rowińskiego – przewodniczącego Komitetu Nauk o Wodzie i Gospodarce Wodnej PAN.

Podczas spotkania zaprezentowano rekomendowany wariant zabezpieczeń przeciwpowodziowych dla terenów województwa dolnośląskiego położonych nad rzeką Białą Lądecką i jej dopływami.

– Budujemy odporność na ewentualne przyszłe klęski żywiołowe. Niedawno przekazaliśmy łącznie 84 mln zł na zaprojektowanie dwóch zbiorników przeciwpowodziowych – w Stroniu Śląskim i Kamieńcu Ząbkowickim. Teraz w toku konsultacji eksperci przeanalizowali propozycje społeczne lokalizacji kolejnych zabezpieczeń. Rozmowy z lokalną społecznością i budowanie świadomości społecznej o konieczności zabezpieczenia tych terenów na przyszłość są dla nas niezwykle ważne – powiedziała wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Magdalena Roguska.

W toku konsultacji zgłoszono cztery alternatywne koncepcje, z których zespół doradczy ds. odporności po powodzi w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zagospodarowania przestrzennego oraz urbanistyki terenów popowodziowych przekazał do dalszej analizy dwie:

• propozycję OKIEM Hydrogeologa oraz Crapch, architekta Mateusza Chachaja, hydrogeologa dr Krzysztofa Chudego i Katarzyny Krosny,
• propozycje zawarte w uchwale Rady Miejskiej Stronie Śląskie, będące syntezą pomysłów mieszkańców.

Koncepcje profesora Sawickiego, zakładające budowę tuneli omijających Stronie Śląskie i Lądek-Zdrój, nie zostały zakwalifikowane do dalszych analiz ze względu na transfer ryzyka, a nie jego redukcję.

Zgłoszone propozycje społeczne zostały poddane szczegółowym analizom pod kątem skuteczności w redukcji ryzyka powodziowego, minimalizacji kosztów społecznych oraz opłacalności ekonomicznej.

W pierwszej kolejności eksperci Wód Polskich oszacowali ekstremalne opady z 2024 roku dla każdej lokalizacji wskazanej w koncepcjach. Działania te były konieczne ze względu na brak stacji pomiarowych IMGW-PIB na analizowanym obszarze. Na podstawie modeli opad–odpływ wyliczono masę wody powodziowej dla każdej lokalizacji propozycji.

Ze względu na ogólny charakter zgłoszonych koncepcji, konieczne było ich uszczegółowienie w systemie informacji przestrzennej GIS. W efekcie powstał numeryczny model terenu, który umożliwił weryfikację pojemności retencyjnej dla każdej z proponowanych lokalizacji i wyznaczenie pojemności zbiorników.

Dalsze prace obejmowały uzupełnienie modeli hydraulicznych, co pozwoliło na modelowanie przepływu, w tym poniżej zbiorników aż do Stronia Śląskiego i Lądka Zdroju. Stworzono od podstaw modele dla Białej Lądeckiej i Morawki, a także przeprowadzono symulacje spływu wód powodziowych aż do ujścia Nysy Kłodzkiej.

Na podstawie tych danych wyznaczono strefy zalewu oraz obliczono liczbę zagrożonych nieruchomości – mieszkalnych, przemysłowych i gospodarczych – oraz liczbę mieszkańców pozostających w strefie ryzyka. Obliczenia wykonano zgodnie z obowiązującą metodyką zawartą w Planach Zarządzania Ryzykiem Powodziowym.

Zebrane dane umożliwiły porównanie koncepcji społecznych z wariantem W0 (brak podjęcia działań po powodzi roku 2024) oraz wariantem W2 – rekomendowanym przez zespół ekspertów w projekcie Programu redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej.

Analizy propozycji zgłoszonych w toku konsultacji społecznych dotyczących zlewni rzeki Białej Lądeckiej i jej dopływów zostały przedstawione 6 listopada 2025 r. zespołowi doradczemu ds. odporności po powodzi w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, którego uzyskały akceptację. To pierwszy zakończony etap prac w ramach przygotowania Programu redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej.

Zespół do spraw odporności po powodzi, zagospodarowania przestrzennego oraz urbanistyki terenów popowodziowych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji to ciało doradcze, które analizuje przedstawione przez ekspertów z Wód Polskich propozycje i rekomenduje dalsze kierunki działań. Zespół odpowiada za wypracowanie systemowych rozwiązań w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania skutkom powodzi.

Szczegóły powodzi w Stroniu Śląskim we wrześniu 2024 roku

Powódź w Stroniu Śląskim, małym miasteczku w Kotlinie Kłodzkiej (woj. dolnośląskie), była jednym z najtragiczniejszych epizodów katastrofy spowodowanej ekstremalnymi opadami deszczu (ponad 400 mm w ciągu kilku dni) związanymi z niżem genueńskim. Żywioł uderzył 15–16 września 2024 r., gdy rzeka Biała Lądecka i jej dopływ Morawka osiągnęły rekordowe poziomy. Kluczowym momentem była awaria tamy na zbiorniku Morawka, co spowodowało błyskawiczną falę powodziową. Stronie Śląskie ucierpiało najbardziej spośród miejscowości w regionie – zalane zostało ok. 75% powierzchni miasta, co przewyższyło zniszczenia z powodzi tysiąclecia w 1997 r. Poniżej szczegółowy opis na podstawie raportów IMGW, relacji służb i mieszkańców.

Przebieg zdarzeń
– Początek kryzysu: Od 13 września opady nasilały się, powodując podnoszenie się poziomu Białej Lądeckiej i Morawki. W nocy z 15 na 16 września woda w Morawce przekroczyła stany ostrzegawcze, a tama na zbiorniku Morawka (pojemność ok. 1,4 mln m³) nie wytrzymała naporu – pękła ok. godz. 16:00 w niedzielę 15 września. Woda spłynęła falą o wysokości kilku metrów, zalewając centrum miasta w ciągu minut.
– Fala powodziowa: Woda z Morawki połączyła się z Białą Lądecką, tworząc spiętrzoną falę, która popłynęła w dół do Nysy Kłodzkiej, zagrażając Kłodzku i Głuchołazom. W Stroniu woda osiągnęła głębokość do 3–4 m w centrum, niosąc błoto, drzewa i rumowisko. Miasto zostało całkowicie odcięte od świata – przerwane drogi, mosty i linie energetyczne.
– Warunki pogodowe: Opady w regionie przekroczyły normę roczną, co IMGW określiło jako zjawisko „tysiąclecia”. W Stroniu i okolicach padało non-stop przez 48 godzin, co uniemożliwiło szybką reakcję.

Ofiary śmiertelne i ewakuacje
– Ofiary: W Stroniu Śląskim zginęło co najmniej 7 osób, w tym dorośli i dzieci, porwani przez falę lub uwięzieni w zalanych budynkach. Łącznie w powiecie kłodzkim (w tym Stronie) potwierdzono kilkanaście zgonów; policja ostrzegała, że liczba ofiar może być wyższa ze względu na zaginionych. Pierwsze ciała wyławiano z Morawki i Białej Lądeckiej.
– Ewakuacje: Zarządzono ewakuację ok. 1600 osób z całego powiatu kłodzkiego, w tym setek ze Stronia. Mieszkańcy uciekali na dachy domów; ratownicy używali śmigłowca Mi-17 Wojska Polskiego do akcji z powietrza, bo drogi lądowe były nieprzejezdne. Wojska Obrony Terytorialnej (WOT) ewakuowały rodziny z pontonów i łodzi. Mieszkańcy skarżyli się na opóźnioną reakcję – „byliśmy sami od piątku, nikt nie ładował worków z piaskiem” – relacjonowały kobiety w TVN24. Do 17 września ewakuowano też pacjentów ze szpitali w okolicy.

Zniszczenia
– Infrastruktura:
– Przerwana tama Morawka i wały przeciwpowodziowe; zniszczone mosty (w tym na Białej Lądeckiej) i drogi dojazdowe (np. DW 392).
– Zalane i zniszczone setki domów – woda wdzierała się na parter i piętra, niszcząc meble, auta i dobytek. Centrum miasta przypominało „lawinę błota”.
– Uszkodzone szkoły, hala sportowa i stadion KS Kryształ Stronie Śląskie (odbudowa ruszyła w 2025 r.).
– Brak prądu, wody i kanalizacji przez tygodnie; odcięta łączność.
– Gospodarka i środowisko: Zniszczone dziesiątki firm (np. jedna relacjonowała: „Po firmie nie zostało nic”), w tym zakłady turystyczne i rolne. Straty w gminie oszacowano wstępnie na dziesiątki milionów zł; dla całego Dolnego Śląska – ponad 3,8 mld zł. Ekologicznie: zanieczyszczenie rzek błotem i chemikaliami z zalanych terenów przemysłowych.
– Skala: Stronie Śląskie – najbardziej dotknięte miasto w Polsce, z 75% powierzchni pod wodą. Fala spłynęła dalej, zalewając Głuchołazy i Prudnik.

Reakcja i pomoc
– Natychmiastowa: Straż Pożarna, policja i WOT prowadziły akcje ratunkowe przez dobę; minister obrony skierował Mi-17. Rząd ogłosił stan klęski żywiołowej w regionie.
– Krytyka: Mieszkańcy narzekali na brak wcześniejszych alertów i koordynacji – „informacje o tama, ale nikt nie przyjechał” (TVN24). Nadbrygadier Michał Kamienicki przejął zarządzanie kryzysowe 19 września.

Odbudowa (stan na listopad 2025)
– Finanse: Gminie przyznano 25 mln zł na bieżące prace (usuwanie gruzów, ewakuacje). Wody Polskie wydały ponad 110 mln zł na 361 interwencji w regionie; planują 598 zadań za 314 mln zł do końca 2025 r., w tym renowację wałów Białej Lądeckiej.
– Projekty: Ruszyła odbudowa tamy Morawka i stadionu KS Kryształ (13 mln zł z MSiT). Na krytą pływalnię i infrastrukturę turystyczną – 30 mln zł (ogłoszono w sierpniu 2025). W lipcu 2025 Prezydent RP odwiedził teren, podkreślając wsparcie.
– Społeczne: Mieszkańcy wciąż zmagają się z traumą; Caritas zebrał 200 tys. zł na pomoc. W 2025 r. ruszyły przetargi na drogi i mosty (np. DW 390 za 6,8 mln zł). Optymizm wraca – „powódź nie zabrała nam ducha” – mówią lokalsi.
– Polityczny kontekst: Mimo zniszczeń, w wyborach prezydenckich 2025 Stronie poparło Rafała Trzaskowskiego (ok. 40%), co zaskoczyło wielu komentatorów w mediach społecznościowych.

Powódź w Stroniu Śląskim to lekcja o zmianach klimatycznych i potrzebie lepszej infrastruktury.

Co dalej?

Rekomendowany wariant W2 dla Białej Lądeckiej obejmuje:

• odbudowę zbiornika Stronie Śląskie,
• budowę suchego zbiornika Goszów na Białej Lądeckiej powyżej Stronia Śląskiego,
• budowę suchego zbiornika Bolesławów na Morawce powyżej Stronia Śląskiego,
• budowę suchego zbiornika Stójków współpracującego z polderem Rudawka – uwzględnienie koncepcji społecznej.Wody Polskie ogłosiły przetarg na opracowanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem wszystkich wymaganych decyzji niezbędnych do realizacji zadania pn.: „Odbudowa zbiornika Stronie Śląskie”. Zadanie stanowi element uzupełniający Programu redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej związany z poprawą bezpieczeństwa powodziowego Kotliny Kłodzkiej oraz ludności na tych terenach zamieszkującej.
  

  – To kolejna realizowana w regionie inwestycja Wód Polskich, inwestycja w bezpieczeństwo mieszkańców. Dziękuję Ministerstwu Infrastruktury, Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji za wsparcie finansowe prac projektowych, teraz Wykonawca będzie miał 24 miesiące na ich finalizację. W tym czasie, bez zwłoki, pracujemy nad zabezpieczeniem, pozyskaniem środków na realizację tej niezwykle potrzebnej inwestycji – zapewnia Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.

  Przebudowany zbiornik powstanie w miejscu dotychczasowego, którego przerwany wał został tymczasowo zabezpieczony z końcem marca br. Będzie to zaawansowany technologicznie obiekt w klasie i parametrach określonych na podstawie modelowania hydrologicznego oraz finalnej dokumentacji projektowej.

  Projekt zostanie opracowany w kilku wariantach – od odbudowy istniejącej zapory, przez jej przebudowę, po możliwość wzniesienia obiektu w nowej technologii. Ostateczne rozwiązanie zostanie wytypowane po analizie technicznej. Wykonawca przygotuje także dokumentację geotechniczną, geologiczną, hydrogeologiczną oraz projekt organizacji ruchu na czas prowadzonych prac. Realizacja tych działań jest przewidziana na lata 2026-2027. Wartość prac projektowych szacowana jest na ok. 26 mln zł.

  Po opracowaniu dokumentacji i uzyskaniu pozwoleń planowane jest ogłoszenie postępowania przetargowego na wykonanie odbudowy zbiornika. Roboty budowlane szacunkowo potrwają ok. 3 lata.

  Równolegle Wody Polskie zabezpieczają środki na realizację przyszłych inwestycji. Trwają też negocjacje na temat pożyczek z Banku Światowego i Banku Rozwoju Rady Europy.

• Źródło: Wody Polskie
• 

  Radio Gromnik to niezależne radio internetowe, które z powodzeniem działa w powiecie strzelińskim i ząbkowickim.

  Naszą misją jest dostarczanie słuchaczom najświeższych informacji oraz ciekawych audycji, które przybliżają życie lokalnej społeczności. Współpracujemy z wieloma artystami, pasjonatami i osobami, które mają ciekawe historie do opowiedzenia. Dzięki temu nasza oferta jest różnorodna i interesująca dla każdego. Pobierz darmową aplikację Patronite Audio lub Radio Expert na Google Play i App Store. Jesteśmy dostępni na stronie Radio Garden. Radio Garden to internetowa aplikacja, która pozwoli wam sprawdzić czego słucha się na świecie. Dzięki niej możecie posłuchać lokalnych rozgłośni z przeróżnych stron świata – do wyboru do koloru.

  Przydatne linki: Gdzie nas słuchać?

  https://onlineradio.pl/Radio%20Gromnik/

  https://radio.garden/listen/radio-gromnik/4BcgIrCD

  https://patronite.pl/patrocast/podcasts/8d0cc455-d0c1-42b6-a24d-3cc37857a68f/details

  https://www.radioexpert.net/radio-gromnik-online-radio-kaczowice/

  radiogromnik.pl