Słuchacz Radia Gromnik z Ziębic zwrócił się do naszej redakcji z pytaniem: Dlaczego musiał zawieść syna z podejrzeniem choroby mózgu na Szpitalny Oddział Ratunkowy do Polanicy Zdrój lub do Wrocławia? Dlaczego doraźna pomoc medyczna (ratunkowa) jest traktowana po macoszemu w powiatach ząbkowickim i strzelińskim?

Jako autor artykułu podam również – zupełnie przy okazji –  własny przykład. Otóż gdy,  dwa miesiące temu, uległem poważnemu wypadkowi na rowerze, na pomoc czekałem trzy godziny i ostatecznie zostałem przewieziony, karetką bez lekarza, na SOR w Oławie.  Pomijam fakt szorstkiego potraktowania przez lekarza, który zamiast otoczyć chorego opieką i współczuciem, wykrzykiwał w moją stronę listę moich obrażeń jakich doznałem w wyniku wypadku. Mam nadzieję, że tylko mnie to dotknęło.

Tak. Panie doktorze, specjalnie się wywróciłem na rowerze żeby Panu zaprzątać głowę. Bardzo chciałem trafić do szpitala w Oławie. Doświadczyć uroków Szpitalnego Oddziału Ratunkowego i żeby móc wysłuchać pana pretensji!
Marzyłem o tym! Tym bardziej jako mieszkaniec powiatu strzelińskiego, czułem się tamże  szczególnie wyróżniony. Dlaczego? O tym w dalszej części artykułu.

Potem było jeszcze lepiej! Lekarz (ten sam) podczas porannego obchodu oddziału, w otoczeniu personelu, miał średnio 35 sekund dla pacjenta. Na zadanie pytania nie było szans. Zresztą, po sposobie podejścia do pacjenta, szybko mijała ochota na pytanie o cokolwiek. Daruję Państwu dalszych przemyśleń na ten temat.

Pobyt w szpitalu w Oławie rekompensowało życzliwe podejście pielęgniarek i salowych do wszystkich pacjentów! Dziękuję 🙏 – Autor ✍️

Zatem do meritum

Oto przybliżone liczby mieszkańców dla obu powiatów:

• Powiat Strzeliński: około 41 782 mieszkańców (stan na 2023 r.).  
• Powiat Ząbkowicki: około 60 562 mieszkańców (stan na 31 XII 2023 r.).  

W powiatach Ząbkowice Śląskie i Strzelin nie ma już, lub nie ma w pełni, funkcjonującego oddziału ratunkowego (SOR) ponieważ nie udało się spełnić wymagań kadrowych lub organizacyjnych.

Ząbkowice Śląskie

W przypadku powiatu Ząbkowice Śląskie —W szpitalu (Szpital św. Antoniego w Ząbkowicach Śląskich) oddział ratunkowy (Szpitalny Oddział Ratunkowy w Ząbkowicach Śląskich) został zlikwidowany od 1 października 2023 roku z powodu braku możliwości zapewnienia trwałej obsady lekarskiej. W zamian placówka przewidziała utworzenie „Izby Przyjęć”. Powodem podanym przez dyrekcję: “na rynku usług medycznych dramatycznie brakuje lekarzy mogących dyżurować w szpitalnych oddziałach ratunkowych, a mały szpital nie jest w stanie poradzić sobie w perspektywie długoterminowej”.

Wniosek: W Ząbkowicach Śląskich nie ma już standardowego SOR-u, ponieważ nie udało się spełnić wymogów – w szczególności kadrowych – dla utrzymania takiego oddziału.

Strzelin

W publikacjach leczniczych wskazano, że mieszkańcy powiatu Strzelińskiego mogą się zgłosić do najbliższych SOR-ów — wskazani są m.in. oddziały w Oława, Brzeg oraz w Wrocław. W bazie danych placówki „Strzelińskie Centrum Medyczne Sp. z o.o. Szpital – Strzelin” figuruje informacja „szpitalny oddział ratunkowy” przy opisie placówki. Jednak — istotne jest zwrócenie uwagi — pojawiała się też informacja, że dla mieszkańców Strzelina najbliższe SOR-y to inne miasta.

Przyczyny braku SOR-u w tych lokalizacjach

Na podstawie dostępnych informacji można wskazać kilka głównych powodów: Brak wymaganej obsady lekarzy i personelu medycznego — jak w przypadku Ząbkowic. Wysokie wymagania formalne dla SOR-ów — zgodnie z przepisami, SOR musi zapewniać całodobową obsadę zespołów, specjalistów, sprzętu diagnostycznego itp.

Wysokie koszty utrzymania takich oddziałów i trudności w finansowaniu, zwłaszcza w mniejszych szpitalach. Strategie organizacyjne — czasem placówka decyduje się na utworzenie niższego poziomu „Izby Przyjęć” lub przeniesienie wymagających przypadków do większych szpitali.

Co to oznacza dla pacjenta w tym terenie?

Mieszkańcy powiatów Strzelin i Ząbkowice Śląskie muszą w razie nagłego zagrożenia zdrowotnego kierować się do najbliższego działającego SOR-u w sąsiednim szpitalu.

W Ząbkowicach działa punkt Pomocy Doraźnej (opisany jako „Pomoc Doraźna w Ząbkowicach Śląskich”) — co zapewnia opiekę doraźną, ale nie pełny zakres SOR-u. W przypadku Strzelina warto sprawdzić, który szpital w regionie pełni funkcję najbliższego SOR-u i jakie są kierunki transportu medycznego czy umowy z NFZ.

Ząbkowice Śląskie — SOR został zamknięty. Szpital św. Antoniego w Ząbkowicach Śląskich zamknął Szpitalny Oddział Ratunkowy od 1 października 2023 r. (powodem były m.in. trudności z zapewnieniem stałej obsady lekarskiej).

Strzelin — brak w pełni funkcjonującego, całodobowego SOR-u (sytuacja jest mniej jednoznaczna niż w Ząbkowicach). W Strzelinie działa natomiast Izba Przyjęć / Nocna i Świąteczna Opieka Zdrowotna w lokalnym szpitalu/centrum medycznym, a część świadczeń nagłych bywa kierowana do sąsiednich, większych SOR-ów (np. Oława, Wrocław).

Lokalne źródła wskazują na inne traktowanie pacjentów ze Strzelina przez oddziały w Oławie i we Wrocławiu.

Przyczyny główne, powtarzające się powody ograniczeń/likwidacji SOR-ów w mniejszych szpitalach to: brak lekarzy dyżurujących w SOR (zwłaszcza specjalistów medycyny ratunkowej), wysokie wymagania kadrowe i sprzętowe dla SOR, trudności finansowe i decyzje organizacyjne (zamiast SOR — izba przyjęć lub punkty doraźne).

Najbliższe SOR-y, które obsługują mieszkańców tych powiatów:
Dla mieszkańców Ząbkowic Śląskich — po zamknięciu lokalnego SOR pacjenci w nagłych przypadkach najczęściej są kierowani do SOR-ów w pobliskich większych placówkach (Nysa, Wrocław Oława). Zamknięcie SOR w Ząbkowicach spowodowało, że karetki muszą dowozić pacjentów do sąsiednich powiatów.

Dla mieszkańców Strzelina — lokalne centrum medyczne zapewnia Izbę Przyjęć i nocną/świąteczną opiekę; w poważniejszych nagłych przypadkach pacjentów kieruje się do SOR w Oławie lub do SOR-ów we Wrocławiu (np. Uniwersytecki Szpital Kliniczny, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, Dolnośląski Szpital Specjalistyczny).

Gdzie szybko sprawdzić aktualnie działający SOR i kolejki
Mapa i wyszukiwarka SOR (aktualne informacje o działających SOR-ach i czasie oczekiwania): pacjent.gov.pl — Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR). Tam możesz wyszukać województwo/miasto i zobaczyć, które SORy są otwarte oraz orientacyjne czasy oczekiwania.

Co praktycznie robić, jeśli potrzebujesz pomocy (krótkie zalecenia). W stanie bezpośredniego zagrożenia życia dzwoń 112 lub 999 — przyjedzie karetka i zdecyduje o transporcie do najbliższego funkcjonującego SOR. W nagłym, ale mniej zagrażającym życiu przypadku: sprawdź pacjent.gov.pl (wyszukiwarka SOR) lub zadzwoń do lokalnej izby przyjęć / Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej w Strzelinie lub Ząbkowicach, żeby ustalić, czy pacjent powinien jechać do izby przyjęć, czy bezpośrednio do SOR w większym mieście.

Oto trzy najbliższe i najistotniejsze placówki ze SOR-em lub silną ratunkową bazą w regionie dla mieszkańców powiatów Strzelin i Ząbkowice Śląskie — z adresami i numerami kontaktowymi (tam, gdzie dostępne).

1. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego (Wrocław)
• Adres: ul. Koszarowa 5, 51-149 Wrocław.
• Centrala: tel. 71 700 3000.
• Uwagi: największy szpital wojewódzki we Wrocławiu, obsługuje przypadki bardziej skomplikowane.

2. Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka – Centrum Medycyny Ratunkowej (Wrocław)
• Adres: ul. gen. Augusta Emila Fieldorfa 2, 54-049 Wrocław.
• Uwagi: Specjalizowana placówka ratunkowa („Centrum Medycyny Ratunkowej”), dobra opcja dla poważnych nagłych przypadków.

3. Zespół Opieki Zdrowotnej w Oławie (Oława)
• Adres: ul. Baczyńskiego 1, 55-200 Oława.
• Uwagi: Relatywnie bliżej powiatów Strzelin i Ząbkowice niż Wrocław, pełni ważną rolę w regionie — może być pierwszym wyborem w stanach nagłych przed wystarczającą hospitalizacją w większym ośrodku.

Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej poszukuje lekarza medycyny ratunkowej na SOR, oferując miesięczne zarobki do 108 tys. zł brutto, pod warunkiem przepracowania ponad 200 godzin miesięcznie. Pomimo bardzo wysokich stawek, placówka ma trudności ze znalezieniem chętnych, co jest związane z problemami kadrowymi i ogólnym, trudnym charakterem pracy na SOR-ach. Wiele szpitali w Polsce zmaga się z niedoborem specjalistów, mimo oferowania konkurencyjnych wynagrodzeń!

Dlaczego lekarze nie chcą pracować na SOR?
Mimo wysokich zarobków?

To bardzo trafne pytanie — i rzeczywiście często zadawane nawet przez samych medyków i dyrektorów szpitali.
Mimo, że pensje na SOR-ach są jednymi z najwyższych w systemie ochrony zdrowia, wielu lekarzy unika tej pracy.
Powody są złożone — obejmują kwestie psychiczne, organizacyjne, prawne i systemowe. Główne powody, dla których lekarze nie chcą pracować na SOR-ach. Ogromny stres i odpowiedzialność. Lekarz SOR przyjmuje pacjentów w stanie zagrożenia życia — musi natychmiast podejmować decyzje, często bez pełnej diagnostyki i z minimalną informacją. Każdy błąd może skończyć się dramatem i odpowiedzialnością karną lub cywilną. W praktyce oznacza to permanentne napięcie, szybkie tempo pracy, często po 24-godzinnym dyżurze.

„SOR to nie oddział, to pole bitwy” — tak często mówią lekarze ratunkowi.

Przeciążenie pacjentami. Do SOR-u trafia nie tylko ten, kto powinien. Nawet 70–80% pacjentów przychodzi z błahymi dolegliwościami, które powinni zgłosić do POZ lub Nocnej Pomocy Lekarskiej. Efekt: tłumy, wielogodzinne kolejki i frustracja personelu — bo lekarz musi triażować i tłumaczyć się ludziom, którzy nie rozumieją zasad SOR-u. W mniejszych szpitalach (np. Strzelin, Ząbkowice Śl.) dyżurujący lekarz może mieć kilkudziesięciu pacjentów naraz i brak zaplecza specjalistów.

Brak zaplecza diagnostycznego i specjalistów. W dużych miastach SOR ma dostęp do tomografu, laboratorium, chirurgów, internistów. W małych szpitalach — lekarz na dyżurze często jest sam, a karetka musi dowozić pacjentów do innego miasta. To oznacza poczucie bezsilności i ryzyka, bo nie ma jak skutecznie pomóc wszystkim.

Ryzyko prawne i brak ochrony. Lekarze na SOR często są pierwszymi, przeciwko którym kierowane są skargi pacjentów lub rodzin. Wiele spraw trafia do prokuratury — nawet jeśli nie było błędu medycznego, tylko brak możliwości pomocy w odpowiednim czasie. Część lekarzy mówi wprost: „Za te same pieniądze wolę pracować spokojnie w POZ niż mieć prokuratora nad głową.”

Nieprzyjazne warunki pracy. Dyżury często trwają 24 godziny, z bardzo ograniczonym odpoczynkiem. W niektórych SOR-ach nie ma realnej możliwości zjedzenia posiłku, drzemki ani regeneracji. Agresja pacjentów i rodzin to codzienność — wielu lekarzy rezygnuje właśnie z tego powodu.

Zbyt mało lekarzy, za dużo dyżurów. W Polsce jest dramatyczny niedobór lekarzy medycyny ratunkowej. Często SOR obsługują interniści, chirurdzy, a nawet lekarze rezydenci z innych dziedzin — co zwiększa ryzyko błędów i przemęczenia. W małych szpitalach, jak Ząbkowice czy Strzelin, nie da się utrzymać pełnej kadry — i dlatego SOR-y są zamykane lub przekształcane w izby przyjęć.

A zarobki?

Zarobki lekarzy są wysokie — często od 150 do 250 zł za godzinę dyżuru, a nawet więcej (w zależności od regionu i formy zatrudnienia). Ale większość lekarzy mówi, że pieniądze nie rekompensują stresu, ryzyka i przemęczenia.

Skutki dla systemu
• SOR-y w małych miastach się zamyka lub działają tylko częściowo.
• Karetki muszą wozić pacjentów kilkadziesiąt kilometrów dalej (np. Strzelin → Oława, Ząbkowice → Nysa / Wrocław).
• W dużych miastach (Wrocław, Legnica) pojawia się przeciążenie SOR-ów i wydłużenie czasu oczekiwania.

Dlaczego chorych ze Strzelina niechętnie przyjmują w Oławie?

To niestety prawda i realny problem w regionie. Szpital w Oławie (Zespół Opieki Zdrowotnej w Oławie) oficjalnie ograniczył przyjmowanie pacjentów spoza swojego powiatu, w tym właśnie ze Strzelina.
To wywołało spore emocje, bo Strzelin nie ma własnego SOR-u, a najbliższe działające oddziały są dopiero we Wrocławiu, Brzegu albo Nysie.

SOR w Oławie jest przeciążony
• Oławski szpital ma SOR, który nie jest dużym ośrodkiem, a ma służyć przede wszystkim mieszkańcom powiatu oławskiego (ok. 75 tys. osób).
• Po zamknięciu SOR-ów w Ząbkowicach Śląskich i ograniczeniu pomocy w Strzelinie, liczba przywożonych pacjentów wzrosła nawet o kilkadziesiąt procent.
• Personel zgłaszał, że nie ma fizycznej możliwości przyjąć tylu osób w bezpiecznych warunkach.

Brak dodatkowego finansowania z NFZ
• SOR w Oławie ma kontrakt z NFZ tylko na określoną liczbę świadczeń i obszar działania.
• Szpital nie dostaje pieniędzy „per pacjent”, tylko ryczałtowo — więc przyjęcie dodatkowych chorych z innych powiatów oznacza straty finansowe.
• NFZ nie zwiększył kontraktu mimo wzrostu liczby przyjęć po zamknięciu SOR-ów w sąsiednich powiatach.

Braki kadrowe i bezpieczeństwo
• Lekarze i dyrekcja oławskiego SOR-u wielokrotnie alarmowali, że obsada jest minimalna i nie da się zapewnić odpowiedniej opieki przy tak dużym napływie chorych.
• Stąd decyzja: pierwszeństwo mają mieszkańcy powiatu oławskiego, a inni pacjenci (w tym ze Strzelina) powinni być kierowani do Wrocławia, Brzegu lub Nysy.

Cytat z wypowiedzi dyrekcji (z lokalnych mediów):
„Nie jesteśmy w stanie przyjąć pacjentów z całego regionu — nie ma personelu, nie ma środków, a system nie przewiduje rekompensaty za pacjentów spoza rejonu.”

Co to oznacza dla mieszkańców Strzelina?
Karetki pogotowia ze Strzelina muszą jechać dalej — najczęściej do Wrocławia, Brzegu lub Nysy (w zależności od rodzaju urazu lub schorzenia).

Czas dojazdu się wydłuża, a tym samym rosną ryzyka dla pacjentów w stanie zagrożenia życia. Strzelin ma tylko Izbę Przyjęć i Nocną Pomoc Lekarską, które nie zastępują SOR — mogą pomóc przy lżejszych przypadkach, ale nie przy urazach, udarach czy zawałach.

Na jakiej podstawie prawnej szpital może odmówić przyjęcia?

Zgodnie z art. 15 ustawy o działalności leczniczej, szpital ma obowiązek przyjąć pacjenta tylko w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia.
W innych przypadkach może odmówić, jeśli:
• nie ma miejsc,
• brak odpowiednich zasobów lub specjalistów,
• istnieje ryzyko dla bezpieczeństwa innych pacjentów.

Czyli formalnie SOR w Oławie nie może odmówić przyjęcia np. osoby po wypadku czy z zawałem, ale może odmówić przyjęcia osób z mniej pilnymi przypadkami spoza powiatu.

Co robić w praktyce (dla mieszkańców Strzelina)?
• W stanie zagrożenia życia — dzwoń 112 lub 999.
Dyspozytor pogotowia zdecyduje, gdzie jest najbliższy dostępny SOR, i wyśle karetkę we właściwe miejsce (nie musisz sam wybierać).
• W mniej pilnych przypadkach — Izba Przyjęć w Strzelinie lub Nocna i Świąteczna Opieka Zdrowotna przy Strzelińskim Centrum Medycznym.
• Można też zgłaszać uwagi do Dolnośląskiego Oddziału NFZ, który nadzoruje organizację świadczeń ratunkowych i powinien uwzględnić te braki w planowaniu sieci szpitali.

Najbliższe SOR / miejsca, do których trafiają pacjenci ze Strzelina
1. Strzelińskie Centrum Medyczne — Izba Przyjęć (Strzelin)
• Adres: ul. Wrocławska 46, 57-100 Strzelin.
• Telefon (szpital / izba przyjęć): 71 392 12 01 / 71 326 48 42 (różne wykazy podają oba numery).
• Uwaga: to Izba Przyjęć / Nocna i Świąteczna Opieka, nie pełny SOR; w poważniejszych urazach/sytuacjach zagrażających życiu pacjent jest zwykle kierowany dalej.
2. Zespół Opieki Zdrowotnej w Oławie — SOR (Oława)
• Adres: ul. K.K. Baczyńskiego 1, 55-200 Oława.
• Telefon centrali: 71 301 13 00; SOR — informacje na stronie szpitala.
• Uwaga kluczowa: SOR w Oławie priorytetowo przyjmuje pacjentów powiatu oławskiego i publicznie informował o ograniczeniach/przekształceniach wejścia/organizacji; w praktyce zdarza się, że Oława nie przyjmuje pacjentów z zewnątrz w przypadkach niepilnych, co powoduje kierowanie karetek dalej.
3. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego (Wrocław — Psie Pole / Koszarowa)
• Adres: ul. Koszarowa 5, Wrocław.
• Centrala / informacje SOR: 71 700 3000 (różne numery do poszczególnych punktów).
• Uwaga: duży ośrodek wojewódzki, przyjmuje pacjentów z rozległego regionu i jest kierunkiem docelowym dla ciężkich przypadków ze Strzelina, gdy Oława odmawia lub nie może przyjąć.
4. Brzeskie Centrum Medyczne — SOR (Brzeg)
• Adres: ul. Sergiusza Mossora 1, 49-301 Brzeg.
• Centrala: 77 444 66 66.
• Uwaga: bywa wykorzystywany jako opcja transportu w regionie (zależnie od dostępności i typu urazu).
5. Szpital w Nysie — SOR (Nysa)
• Strona SOR/Nysa opisuje zakres ratunkowy; Nysa jest dalszą, ale realną opcją w niektórych przypadkach międzypowiatowych.
• Uwaga: używana gdy inne bliższe SOR-y są przeciążone / zamknięte.

Krótkie wskazówki praktyczne dla mieszkańców Strzelina
• W stanach zagrożenia życia dzwoń 112 (lub 999). Dyspozytor wybierze najbliższy dostępny SOR i wyśle karetkę — to on ma decydujące prawo wyboru miejsca transportu.
• W mniej pilnych nagłych przypadkach najpierw kontaktuj się z Izbą Przyjęć w Strzelinie (numery powyżej) lub z Nocną i Świąteczną Opieką, oni zadecydują o ewentualnym przewiezieniu.
• Jeśli spotykasz odmowę przyjęcia (np. w Oławie) — możesz zgłaszać skargi/uwagi do Dolnośląskiego Oddziału NFZ; ich rolą jest koordynacja i planowanie sieci ratunkowej.

⸻

Źródła (własne i wybrane, najważniejsze)
• Dane o Izbie Przyjęć i kontaktach Strzelińskiego Centrum Medycznego.
• Oficjalna strona ZOZ Oława — informacje o SOR i komunikatach (zmiany wejścia, organizacja).
• Wojewódzki Szpital Specjalistyczny (Wrocław) — telefony i SOR.
• Brzeskie Centrum Medyczne — informacje o SOR i kontakty.
• Opis SOR w Nysie i oferta nagłych przypadków (informacje o charakterze i przeznaczeniu SOR).

Radio Gromnik to niezależne radio internetowe, które z powodzeniem działa w powiecie strzelińskim i ząbkowickim.

Naszą misją jest dostarczanie słuchaczom najświeższych informacji oraz ciekawych audycji, które przybliżają życie lokalnej społeczności. Współpracujemy z wieloma artystami, pasjonatami i osobami, które mają ciekawe historie do opowiedzenia. Dzięki temu nasza oferta jest różnorodna i interesująca dla każdego. Pobierz darmową aplikację Patronite Audio lub Radio Expert na Google Play i App Store. Jesteśmy dostępni na stronie Radio Garden. Radio Garden to internetowa aplikacja, która pozwoli wam sprawdzić czego słucha się na świecie. Dzięki niej możecie posłuchać lokalnych rozgłośni z przeróżnych stron świata – do wyboru do koloru.

Przydatne linki: Gdzie nas słuchać?

https://onlineradio.pl/Radio%20Gromnik/

https://radio.garden/listen/radio-gromnik/4BcgIrCD

https://patronite.pl/patrocast/podcasts/8d0cc455-d0c1-42b6-a24d-3cc37857a68f/details

https://www.radioexpert.net/radio-gromnik-online-radio-kaczowice/

radiogromnik.pl