Radio Gromnik / Newsy / Muzyka / Do Edwarda Stachury – zespól LENIWIEC

Do Edwarda Stachury – zespól LENIWIEC

26 lutego, 2025
Piotr Moc

Zespół Leniwiec otwiera 2025 rok kolejnymi, nowymi utworami i teledyskami, zapowiadającymi nadchodzącą płytę.

24 lutego miał swoją premierę klip do piosenki pt. „Do Edwarda Stachury”.

 

Czy przesłanie Steda trafiłoby do współczesnych? Czy Stachura został by dziś gwiazdą mediów społecznościowych? A może dziś już nikogo nie interesuje poezja, może jest już za późno, bo najmocniej błyszczy nienawiść, a mądrość nie lśni lecz zgrzyta?

Czy pozostała nam tylko bezmyślna destrukcja tego, co piękne? Odpowiedź na te pytania być może znajdziecie w najnowszej piosence i teledysku Leniwca.

Teledysk zapowiada płytę „Świat nie jest gotowy na Polskę”, której premiera planowana jest na grudzień 2025 roku. Wydawcą jest Mystic Production. Kolejnym singlem z tego krążka będzie piosenka „Lawina w Białym Jarze”, której premiera zapowiadana jest na 20 marca 2025 roku.

źródło: Zespół Leniwiec https://www.facebook.com/share/165m8WvNAG/?mibextid=wwXIfr

Kim był Sted?

Edward Stachura był polskim poetą, prozaikiem, eseistą i tłumaczem, urodzonym 18 sierpnia 1937 roku w Charvieu we Francji, w rodzinie polskich emigrantów. W 1956 roku wrócił do Polski i podjął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a później na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zajmował się filologią romańską. Był jednym z najbardziej charakterystycznych przedstawicieli polskiej literatury powojennej, często kojarzonym z nurtem „poetów przeklętych” ze względu na jego buntowniczą naturę, wrażliwość i trudny życiorys.

Jego twórczość obejmuje zarówno poezję, jak i prozę, a wiele utworów ma charakter autobiograficzny. Do jego najważniejszych dzieł należą m.in. powieści „Siekierezada albo Zima leśnych ludzi”, „Cała jaskrawość”, zbiór opowiadań „Falując na wietrze” oraz liczne wiersze, które często były śpiewane przez artystów takich jak Stare Dobre Małżeństwo. Stachura w swojej twórczości eksplorował tematy egzystencjalne, wolności, samotności i bliskości z naturą, co przyciągało do niego zarówno czytelników, jak i odbiorców szukających głębszych refleksji.

Jego życie było pełne dramatycznych zwrotów – zmagał się z problemami psychicznymi, alkoholizmem i depresją. W 1979 roku, po próbie samobójczej i długotrwałym leczeniu, Edward Stachura odebrał sobie życie w swoim mieszkaniu w Warszawie, 24 lipca. Miał wtedy 41 lat. Pozostawił po sobie bogaty dorobek literacki, który do dziś inspiruje i jest przedmiotem analiz literackich. Był postacią niezwykle barwną, a jego twórczość i styl życia uczyniły go swego rodzaju legendą polskiej kultury.

Analiza twórczości Edwarda Stachury wymaga spojrzenia na kilka kluczowych aspektów: tematykę, styl pisarski, kontekst autobiograficzny oraz wpływ na odbiorców. Jego dzieła, obejmujące zarówno poezję, prozę, jak i eseje, są głęboko osadzone w egzystencjalnych rozważaniach, a jednocześnie odznaczają się prostotą języka i bliskością z naturą. Poniżej przybliżam główne wątki i cechy jego twórczości.

Tematyka
1. Egzystencja i samotność: Stachura w swoich tekstach często porusza kwestie sensu życia, przemijania i ludzkiej izolacji. W powieści „Cała jaskrawość” opisuje wewnętrzne rozterki człowieka zmagającego się z chorobą psychiczną i utratą złudzeń, co jest wyraźnym odbiciem jego własnych doświadczeń. W wierszach takich jak „Życie to nie teatr” widoczna jest melancholia i refleksja nad autentycznością ludzkiego istnienia.

2. Bliskość z naturą: Natura odgrywa w jego twórczości rolę azylu i kontrastu wobec chaosu cywilizacji. W „Siekierezadzie albo Zima leśnych ludzi” las staje się miejscem ucieczki od społeczeństwa, a praca fizyczna – sposobem na odnalezienie harmonii. Stachura idealizuje prostotę życia w zgodzie z przyrodą, co wyróżnia go na tle innych pisarzy jego epoki.

3. Bunt i wolność: Jako artysta o nonkonformistycznej postawie, Stachura odrzucał społeczne konwenanse i instytucje. W jego tekstach, np. w „Falując na wietrze”, widoczna jest tęsknota za wolnością absolutną, wolną od materializmu i ograniczeń. To podejście zbliża go do filozofii egzystencjalizmu i postaci takich jak Rimbaud czy Kerouac.

4. Miłość i tęsknota: Choć Stachura rzadko pisał o miłości w sposób romantyczny, jego utwory przesycone są nostalgicznym pragnieniem bliskości – zarówno z drugim człowiekiem, jak i z czymś większym, transcendentnym. Przykładem może być wiersz „Przystępuję do ciebie”, który balansuje między intymnością a metafizyką.

Styl pisarski
Stachura posługiwał się językiem pozornie prostym, ale nasyconym emocjami i symboliką. Jego proza często przypomina strumień świadomości – pełna dygresji, luźnych skojarzeń i poetyckich wstawek. W „Całej jaskrawości” narracja jest rwana, chaotyczna, co oddaje stan psychiczny bohatera. W poezji z kolei dominują rytmiczne frazy, które łatwo zapadają w pamięć i nadają się do śpiewania – stąd popularność jego tekstów wśród bardów.

Charakterystyczne jest też łączenie elementów autobiograficznych z fikcją. Stachura nie stronił od opisywania własnych przeżyć – podróży, spotkań z ludźmi, momentów załamania – co nadaje jego twórczości autentyczności i intymnego tonu.

Autobiografizm
Jego życie i twórczość są nierozerwalnie związane. Stachura pisał o tym, co przeżył: wędrówkach po Polsce i świecie, pracy fizycznej, zmaganiach z depresją czy fascynacji kulturą latynoamerykańską (tłumaczył m.in. Borgesa i Cortázara). W „Siekierezadzie” odnajdujemy echa jego pobytu na wsi, a w „Fabula rasa” – filozoficzne rozważania nad tożsamością, pisane w okresie kryzysu psychicznego. Ten brak dystansu między autorem a dziełem sprawia, że jego teksty są szczere, ale czasem trudne w odbiorze przez ich intensywność emocjonalną.

Wpływ i odbiór
Twórczość Stachury miała ogromny wpływ na polską kulturę, zwłaszcza w latach 70. i 80. XX wieku. Jego wiersze, wykonywane przez zespoły takie jak Stare Dobre Małżeństwo, stały się hymnami pokolenia szukającego wolności w czasach PRL-owskiej szarości. Dla wielu czytelników był symbolem artysty wolnego duchem, ale też tragicznego – jego samobójcza śmierć w 1979 roku tylko wzmocniła ten mit.

Krytycy często zwracają uwagę na nierówność jego dorobku – obok arcydzieł jak „Siekierezada” pojawiają się teksty mniej dopracowane, pisane pod wpływem impulsu. Niemniej jednak jego zdolność do ujmowania uniwersalnych uczuć w prostych słowach zapewnia mu trwałe miejsce w literaturze polskiej.

Podsumowanie
Twórczość Edwarda Stachury to połączenie liryzmu, prostoty i egzystencjalnej głębi. Jest zapisem życia człowieka wrażliwego, który szukał sensu w świecie pełnym sprzeczności. Jego dzieła, choć osadzone w realiach PRL-u, pozostają ponadczasowe dzięki uniwersalnym tematom i emocjonalnej sile. To literatura dla tych, którzy cenią autentyczność i nie boją się zmierzyć z trudnymi pytaniami o życie.

 

 

Radio Gromnik to niezależne radio internetowe, które z powodzeniem działa w powiecie strzelińskim i ząbkowickim.
Naszą misją jest dostarczanie słuchaczom najświeższych informacji oraz ciekawych audycji, które przybliżają życie lokalnej społeczności. Współpracujemy z wieloma artystami, pasjonatami i osobami, które mają ciekawe historie do opowiedzenia. Dzięki temu nasza oferta jest różnorodna i interesująca dla każdego. Pobierz darmową aplikację Patronite Audio lub Radio Expert na Google Play i App Store. Jesteśmy dostępni na stronie Radio Garden. Radio Garden to internetowa aplikacja, która pozwoli wam sprawdzić czego słucha się na świecie. Dzięki niej możecie posłuchać lokalnych rozgłośni z przeróżnych stron świata – do wyboru do koloru.

 

Radio Gromnik | Moc lokalnych wieści