Radio Gromnik / Newsy / Historia / Jasienica odkrywa swoją historię

Jasienica odkrywa swoją historię

9 maja, 2025
Piotr Moc

Jasienica odkrywa swoją historię!

Od 2012 roku archeolodzy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego prowadzą badania w rejonie Muszkowic, wykorzystując metody nieinwazyjne, takie jak lotnicze skanowanie laserowe (LiDAR), oraz tradycyjne wykopaliska. Dzięki tym pracom odkryto m.in. unikalne neolityczne długie grobowce ziemne oraz cmentarzyska z kolistymi kurhanami, świadczące o długotrwałym użytkowaniu tych miejsc przez różne społeczności. 

Już w najbliższy czwartek (15.05) rozpoczynamy rekonesans terenowy w okolicach średniowiecznego krzyża pokutnego, zlokalizowanego w naszym sołectwie. To pierwszy krok w kierunku przyszłych badań, które pozwolą nam lepiej zrozumieć historię tego tajemniczego miejsca.

Informujemy, że podczas rekonesansu będziemy gościć m.in. dr Agnieszkę Przybył z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalistkę w dziedzinie badań nad pradziejowymi miejscami rytualnymi.

Współpraca naszego sołectwa z Nadleśnictwem Henryków oraz PTTK Oddział w Ząbkowicach Śląskich i naukowcami z Uniwersytet Wrocławski to szansa na odkrycie kolejnych kart z historii naszego regionu.

Polscy archeolodzy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego prowadzą badania w rejonie Muszkowic, w szczególności w Lesie Muszkowickim (nadleśnictwo Henryków, niedaleko Ząbkowic Śląskich). Główne prace skupiły się na nieinwazyjnym rozpoznaniu kompleksu neolitycznych cmentarzysk megalitycznych datowanych na IV tysiąclecie p.n.e., związanych ze społecznościami kultury pucharów lejkowatych.

W 2012 roku, dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Dziedzictwo kulturowe” (priorytet „Ochrona Zabytków Archeologicznych”), przeprowadzono badania z wykorzystaniem prospekcji lotniczej (skaning laserowy LiDAR) oraz geofizycznych (magnetometria). Wyniki przeszły oczekiwania – odkryto kilkanaście nieznanych wcześniej nekropolii neolitycznych, w tym podłużne grobowce kujawskie oraz kurhany z późniejszych okresów. Przed 2013 rokiem znanych było tylko siedem takich stanowisk w tym rejonie.

W 2013 roku badania jednej z nekropolii w Muszkowicach przyniosły zaskakujące odkrycie – obok megalitycznego grobowca z neolitu odnaleziono dwa niewielkie koliste kurhany z wczesnego średniowiecza. Jak podkreśla dr Agnieszka Przybył, kierowniczka wykopalisk, takie współistnienie struktur sepulkralnych z różnych epok jest rzadkie i dobrze zachowane, co potwierdza wielowiekowe użytkowanie: To bardzo rzadki przypadek, że w jednym miejscu mamy tak dobrze zachowane struktury grobowe z różnych okresów historycznych.

Badania te dostarczyły cennych danych o kontekście geograficznym, osadniczym i kulturowym cmentarzyska, które jest unikatowe w południowo-zachodniej Polsce ze względu na megalityczne założenia sepulkralne, porównywalne do słynnego Stonehenge. Wyniki posłużyły również do lepszej ochrony zabytków, a dane przekazano służbom konserwatorskim.

Śledźcie nasze aktualności, aby być na bieżąco z postępami prac!

InstytutArcheologii
Gmina Ziębice
Rada Miejska w Ziębicach
Ziemia Ząbkowicka
Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
Ziębickie Centrum Kultury
Dolnośląski Oddział Regionalny ARiMR
Radio Gromnik
Muzeum Domu Śląskiego w Ziębicach
Projekt Muszkowice
Uniwersytet Wrocławski

W gminie Ziębice przeprowadzono kilka znaczących badań archeologicznych, które ujawniły cenne informacje o przeszłości regionu. Oto kluczowe odkrycia:

1. Lipa – ślady osady kultury przeworskiej
W okolicach miejscowości Lipa, w związku z budową elektrowni fotowoltaicznej, przeprowadzono badania archeologiczne w 2021 i 2022 roku. Odkryto ślady osady z czasów kultury przeworskiej, związanej z ludami germańskimi, prawdopodobnie Wandalami, z początków naszej ery. Przebadano 160 arów, znaleziono 2021 zabytkowych przedmiotów i wyeksplorowano 19 obiektów archeologicznych. Badania powierzchniowe Piotra Stojanowicza wykazały również ceramikę z okresu od wczesnego do późnego średniowiecza.

2. Gromnik – badania średniowiecznego zamku
Na wzgórzu Gromnik, leżącym w sąsiedniej gminie Przeworno, ale istotnym dla regionu Ziębic, od lat prowadzone są wykopaliska pod kierownictwem prof. Krzysztofa Jaworskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2016 roku skupiono się na badaniach piwnic zamku Czirnów z połowy XV wieku. Znaleziono liczne artefakty, które poddano dalszym analizom. Gromnik przyciąga zarówno archeologów, jak i turystów z gminy Ziębice.

3. Ziębice – historyczne fortyfikacje i zamek
W samych Ziębicach badania archeologiczne dotyczą średniowiecznych fortyfikacji, w tym murów obronnych z XIII/XIV wieku oraz Bramy Paczkowskiej z XIV wieku, przebudowanej w XV i XVI wieku. W miejscu dawnego zamku książąt ziębickich, zniszczonego w 1488 roku, stoi obecnie kościół ewangelicki (1796–1797) oraz kaplica Bożego Ciała (1738). Fragmenty murów obronnych i grodu nadal są przedmiotem zainteresowania archeologów.

4. Okoliczne wsie – zabytki sakralne i ślady osadnictwa
W gminie Ziębice, w miejscowościach takich jak Henryków, Witostowice czy Brukalice, również prowadzono badania. Henryków jest znany z cysterskiego klasztoru z XIII wieku, a w Brukalicach upamiętniono pierwsze zapisane polskie zdanie w Księdze Henrykowskiej (1270). Witostowice skrywają zamek na wodzie, który może być obiektem przyszłych badań archeologicznych.

Uwagi:
– Badania w Lipie były konieczne ze względu na inwestycję, co pokazuje, jak współczesne projekty infrastrukturalne mogą prowadzić do odkryć archeologicznych.
– Gromnik, choć administracyjnie w gminie Przeworno, jest istotnym punktem dla mieszkańców Ziębic, pełniąc funkcję turystyczną i edukacyjną.
– Ziębice, z bogatą historią sięgającą XIII wieku, pozostają ważnym obszarem dla archeologów ze względu na średniowieczne dziedzictwo.

Jasienica mogła być częścią szerszego krajobrazu osadniczego, obejmującego kulturę przeworską i średniowieczne struktury związane z księstwem ziębickim. Dalsze badania, zwłaszcza w kontekście inwestycji lub planowych ekspedycji archeologicznych, mogłyby ujawnić potencjalne stanowiska w tej miejscowości.

Jasienica, jako wieś w obrębie gminy Ziębice, leży w regionie o korzystnych warunkach do osadnictwa – w dolinie rzeki Oławy, u podnóża Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich. Takie położenie sprzyjało zakładaniu osad w okresie prehistorycznym i średniowiecznym, co potwierdzają odkrycia w pobliskiej Lipie.

Kultura przeworska: Odkrycia w Lipie wskazują na obecność kultury przeworskiej w regionie, co może sugerować, że podobne ślady (ceramika, narzędzia, pozostałości osad) mogłyby zostać znalezione w Jasienicy, zwłaszcza jeśli leży ona na podobnym szlaku osadniczym.

– Średniowieczne osadnictwo: Biorąc pod uwagę bliskość Ziębic, które były znaczącym ośrodkiem w średniowieczu, Jasienica mogła pełnić funkcję zaplecza rolniczego lub rzemieślniczego dla księstwa ziębickiego. Wykopaliska w takich wsiach często ujawniają pozostałości chat, warsztatów czy cmentarzysk.

Radio Gromnik to niezależne radio internetowe, które z powodzeniem działa w powiecie strzelińskim i ząbkowickim.
Naszą misją jest dostarczanie słuchaczom najświeższych informacji oraz ciekawych audycji, które przybliżają życie lokalnej społeczności. Współpracujemy z wieloma artystami, pasjonatami i osobami, które mają ciekawe historie do opowiedzenia. Dzięki temu nasza oferta jest różnorodna i interesująca dla każdego. Pobierz darmową aplikację Patronite Audio lub Radio Expert na Google Play i App Store. Jesteśmy dostępni na stronie Radio Garden. Radio Garden to internetowa aplikacja, która pozwoli wam sprawdzić czego słucha się na świecie. Dzięki niej możecie posłuchać lokalnych rozgłośni z przeróżnych stron świata – do wyboru do koloru. Jesteśmy już obecni na www.onlineradio.pl/gromnik/

Radio Gromnik jest medialnym patronem dla: Strzelinianki,  Kwarcytu Jeglowa, Hałas Team i STS Extreme Grom-Bike Intrawer Team!
Chcesz aby Wasz klub był objęty radiowym patronatem?
Napisz na messengerze lub wyślij email: [email protected]

 

Radio Gromnik | Moc lokalnych wieści