– Zarządzanie wodą w obliczu kryzysu klimatycznego, przeciwdziałanie suszy i ochrona zasobów wodnych były jednymi z kluczowych tematów tegorocznego Europejskiego Forum Rolniczego w Jasionce. W wydarzeniu wziął udział Mateusz Balcerowicz – zastępca prezesa Wód Polskich ds. ochrony przed powodzią i suszą, który opowiadał o prowadzonych działaniach na rzecz zwiększania retencji wód. Racjonalne gospodarowanie wodą jest szczególnie ważne na terenach wiejskich, gdyż to właśnie rolnictwo użytkuje aż 60% powierzchni zlewni w Polsce.

Wiceprezes Wód Polskich Mateusz Balcerowicz wziął udział w panelu dyskusyjnym pn. „Zarządzanie wodą w obliczu kryzysu: Jak przeciwdziałać suszy i chronić kluczowe zasoby wodne?”. Podczas debaty eksperci rozmawiali o przyszłości naszych zasobów wodnych, a także o skutecznych sposobach przeciwdziałania suszy i ochrony zasobów wody, by zabezpieczyć ją dla obecnych i przyszłych pokoleń.

Mateusz Balcerowicz podkreślił, że zasoby wodne w Polsce są ograniczone ze względu na położenie geograficzne i warunki klimatyczne, a roczny dostęp do wody na osobę wynosi około 1,600 m³, czyli trzy razy mniej w porównaniu ze średnią europejską, co lokuje Polskę niemal na końcu stawki. Wiceprezes Wód Polskich podkreślił, że ogromnym wyzwaniem są zmiany klimatu, które skutkują ociepleniem i zmianą struktury opadów, przez co coraz częściej zmagamy się z suszą i niedoborami wody.

Wiceprezes Wód Polskich zaznaczył, że nowelizacja Prawa wodnego z 2017 roku wprowadziła system usług wodnych i bilansowania zużycia wody, jednak mimo upływu kilku lat, nadal nie mamy pełnego bilansu, ponieważ wciąż funkcjonują stare pozwolenia. Mateusz Balcerowicz stwierdził, że utrudnia to działania, gdyż nie ma pełnej wiedzy na temat zasobów wodnych w danym miejscu, co przekłada się niekorzystnie na gospodarowanie wodą przez jej użytkowników.

Mateusz Balcerowicz zaznaczył, że Wody Polskie opracowały Plan przeciwdziałania skutkom suszy, obowiązujący od 2021 roku, za którego wdrażanie odpowiedzialne są Wody Polskie oraz organy administracji rządowej i samorządowej czy użytkownicy wód. Dodał, że choć plan zawiera wiele ważnych działań przeciwsuszowych, nie posiada części finansowej, przez co podmioty odpowiedzialne za jego wykonanie muszą starać się o pozyskanie środków we własnym zakresie.

Mateusz Balcerowicz dodał, że aktualnie Wody Polskie przygotowują aktualizacje planu przeciwdziałania skutkom suszy, która pozwoli usprawnić dokument w zakresie zarządzania ryzykiem suszy.

– Aktualnie aktualizujemy plan przeciwdziałania skutkom suszy. Naszym celem jest wskazanie hot spotów, czyli miejsc problemowych i dopiero wtedy dopasowanie do każdego z nich listy zadań. Gdy będziemy mieć określone potrzeby i propozycje rozwiązań, to wtedy możemy rozmawiać o finansowaniu, gdyż mamy konkretne zadania do zrealizowania. Będzie to zasadnicza zmiana w stosunku do pierwotnego planu, który mimo że zawierał szeroką listę działań, to jednak nie był celowany w poprawę bilansu wodnego w konkretnych zlewniach, które zmagają się z problemem niedoborów wody – zaznaczył Mateusz Balcerowicz.„

Wiceprezes Wód Polskich dodał, że potrzeby w zakresie przeciwdziałania suszy są ogromne, ale działania powinny odbywać się przede wszystkim u podstaw, czyli w gospodarstwach rolnych.

– To producenci rolni powinni zastanawiać się jak zatrzymać wodę w miejscu, gdzie spada i inwestować w systemy retencyjne oraz wdrażać dobre praktyki rolnicze. Żeby system był efektywny, musi funkcjonować od dołu, a inwestycje strategiczne powinny być drugie w kolejności. Mamy krajowy wskaźnik retencji na poziomie ok. 7%, chcemy go zwiększyć do 15%, ale nie zrobimy tego efektywnie wyłącznie przez budowę zbiorników retencyjnych. One są potrzebne, ale lokalnie potrzebne są działania lokalne, bo tylko w ten sposób można zatrzymać wodę opadową na miejscu – podkreślił Mateusz Balcerowicz.

Mateusz Balcerowicz powiedział, że dla przeciwdziałania narastaniu problemu suszy Wody Polskie opracowały założenia do Programu Kształtowania Zasobów Wodnych, którego celem jest zwiększenie pojemności retencyjnej zlewni rzek na terenach rolniczych przez zwiększenie retencji korytowej.

– W ramach Programu realizujemy inwestycje przywracające dwufunkcyjną rolę urządzeń melioracyjnych, która zapewnia nie tylko odprowadzanie wód z pól i użytków rolnych w czasie opadów, ale również ich nawodnienie w okresach suszy. To nisko kosztowe działania, które realizujemy ze środków własnych, pozwalające nam zwiększyć retencję lokalnie. W latach 2020-2024 zakończyliśmy 411 zadań o charakterze utrzymaniowym o wartości 38 mln zł, w ramach których wyremontowaliśmy 1182 urządzenia wodne, co pozwoliło nawodnić grunty rolnicze na obszarze około 45 tysięcy hektarów – mówił Mateusz Balcerowicz.

Rezultatem wdrażania zPKZW jest budowa i odbudowa urządzeń piętrzących, które spowalniają spływ wód, zwiększając retencję w korycie rzecznym. Dzięki temu następuje wzrost poziomu wód gruntowych, poprawa mikroklimatu i bioróżnorodności przy zachowaniu przepływów środowiskowych w okresach niżówkowych w ciekach.

Mateusz Balcerowicz zaznaczył, że realizacja założeń do Programu Kształtowania Zasobów Wodnych odbywa się przy szerokiej współpracy Wód Polskich, samorządów, spółek wodnych i rolników. Jako przykład wzorowej współpracy podał zlewnię rzeki Stobrawy w powiecie kluczborskim, gdzie dzięki remontom zastawek i pracach utrzymaniowych na ciekach i rowach przywrócono możliwość prowadzenia nawodnień na gruntach rolnych.

– Cały obszar udało się nam przestawić z funkcji odwadniającej na nawadniającą i to niewielkim kosztem. We współpracy z gminą, spółką wodną i rolnikami, których jest ok. 1000 na tym terenie, zatrzymaliśmy wodę w gruncie, co więcej ta woda jest też lepszej jakości – przyznał Mateusz Balcerowicz.

Wiceprezes Wód Polskich stwierdził, że kierunkiem zmian w kontekście racjonalnego gospodarowania wodą na wsi powinno być większe zaangażowanie spółek wodnych i indywidualnych rolników.

– Powinniśmy stawiać na lokalność, by łapać wodę na miejscu, tam gdzie spada. Należy zaznaczyć, że w rejonach, gdzie dobrze funkcjonują spółki wodne nie ma problemów z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych. Ponadto ważna jest też edukacja i wdrażanie dobrych praktyk na terenach rolnych. Zachęcam wszystkich rolników do odwiedzenia naszej strony internetowej Wód Polskich, gdzie udostępniamy poradniki jak oszczędzać wodę na gruntach rolnych i jak ją dobrze gospodarować, jest tam podanych wiele przykładów. Dzięki temu możemy zwiększać retencję wód na własnych gruntach i skutecznie ograniczać problem suszy – podkreślił Mateusz Balcerowicz.

Europejskie Forum Rolnicze w Jasionce k. Rzeszowa jest miejscem dyskusji i spotkań przedstawicieli polskiej i międzynarodowej polityki oraz ekspertów. Wydarzenie stanowi platformę wymiany wiedzy i doświadczeń na temat najnowszych rozwiązań i narzędzi dedykowanych podnoszeniu jakości produkcji rolnej, innowacjom w rolnictwie oraz wymianie handlowej na rynku rolno-spożywczym.

Forum rokrocznie gromadzi ponad 3000 uczestników – rolników, doradców rolnych, producentów i przetwórców, członków branżowych związków rolniczych, przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego oraz instytucji naukowych i branżowych z całej Europy.

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie zostało partnerem merytorycznym tegorocznej edycji Europejskiego Forum Rolniczego.

zródło: Wody Polskie

Radio Gromnik to niezależne radio internetowe, które z powodzeniem działa w powiecie strzelińskim i ząbkowickim.
Naszą misją jest dostarczanie słuchaczom najświeższych informacji oraz ciekawych audycji, które przybliżają życie lokalnej społeczności. Współpracujemy z wieloma artystami, pasjonatami i osobami, które mają ciekawe historie do opowiedzenia.
Dzięki temu nasza oferta jest różnorodna i interesująca dla każdego.
Pobierz darmową aplikację Patronite Audio lub Radio Expert na Google Play i App Store. Jesteśmy dostępni na stronie Radio Garden. Radio Garden to internetowa aplikacja, która pozwoli wam sprawdzić czego słucha się na świecie. Dzięki niej możecie posłuchać lokalnych rozgłośni z przeróżnych stron świata – do wyboru do koloru.